Molenzorg
navigatie Hoeilaart, Vlaams-Brabant
Foto van <p>Molenhuisje<br />Molenhuis</p>, Hoeilaart, Foto: Donald Vandenbulcke, Staden, 14.04.2010  | Database Belgische molens © Foto: Donald Vandenbulcke, Staden, 14.04.2010

Molenhuisje
Molenhuis

J.B. Charlierlaan 81
1560 Hoeilaart
50.766644, 4.466864 (Google Maps)
Thierry Goffin
1662
Bovenslag watermolen
Korenmolen
Klein gebouw
Bovenslagrad (verdwenen)
Verwijderd
Gerenoveerd tot woning
---,
Niet beschermd
Geen
Niet toegankelijk

Beschrijving / geschiedenis

Molenhuisje van een bovenslagwatermolen van 1662, gelegen ten noorden van de IJse en ingeplant op de hoek met de Engelselaan. Ooit behoorde de molen toe aan de priorij van Groenendaal.

Een akte van 29 september 1661 vermeldt: "acte van consent voor de paters van het goedshuys van Groenendael om te moghen stellen eenen korenmolen op hunne vijvers geleghen beneden de convents bempden". De molen mocht enkel dienen voor eigen gebruik en bleef slechts beperkte tijd (25 jaar) in gebruik omwille van het lage rendement en in 1687 vroeg de prior de toelating een andere (wind)molen te bouwen in de omgeving van het klooster "in plaetse vanden watermolen die bij mancquement van water alsnu zoude ongedinstigh geworden zijn". Het pand bleef wel in het bezit van de priorij.

Tijdens de Franse Revolutie werd de molen als zwart goed verkocht.

Na diverse eigenaars werd het gebouw in 1920-1921 eigendom van de elektriciteitsmaatschappij die er een betonnen waterreservoir liet aanleggen. Later werd het reservoir omgevormd tot park.

Na verkoop in 1989 aan Thierry Goffin werd het molenhuisje op basis van zichtbare bouwsporen 'historiserend' gerestaureerd, zie oude foto's, en omgevormd tot woning. Van de oorspronkelijke inrichting en het waterrad bleef niets bewaard. Het gebint daarentegen bleef wel behouden.

Bouwkundige beschrijving
Breedhuis opgetrokken in traditionele bak- en zandsteenstijl, gedateerd 1662 en omgeven door een kleine tuin. Het gebouw heeft een rechthoekige plattegrond , telt twee traveeën en één bouwlaag onder een vernieuwd leien zadeldak tussen aandaken. Kalkzandsteen werd zoals gebruikelijk aangewend voor de hoekkettingen, muurbanden, steigergaten, onderbouw en omlijstingen. Voorgevel aan noordzijde met deur in nieuw ingebrachte rondboogomlijsting onder druiplijst. De overige muuropeningen zijn eenvoudig rechthoekig, al dan niet voorzien van een (gedeeltelijke) omlijsting van kalkzandsteen.

Zijgevels met vlechtingen, top- en schouderstukken. Nieuw ingebrachte gevelsteen met jaartal 1662 in westgevel; in deze gevel is er ook een opmerkelijke horizontale versiering met ruitpatroon in gesinterde baksteen, ongeveer halverwege de gevel, en een spoor van een rondbogige ontlasting. Kloosterkozijn in de oostgevel.

Niels WENNEKES & Hilde KENNES

 

Aanvullende informatie

Thierry Wilmotte, "À Hoeilaart, un privé a ressuscité la Molenhuisje. La Molenhuisje et les trois miracles qui l'ont sauvée de la ruïne", Le Soir, 04.05.1993.
Étonnante aventure que celle vécue par la famille Goffin autour de ce qu'on a baptisé, sans trop savoir pourquoi, la Molenhuisje: un ancien petit moulin à eau installé à Hoeilaart, au coin de l'avenue J.B. Charlier et de l'avenue Anglaise.
Un moulin à eau en plein centre de Hoeilaart, à quelques centaines de mètres de l'actuelle maison communale?
Mais oui, pardi, c'était au XVIIe siècle, à l'époque ou l'Ijse passait par là. Les écrits de la chambre des comptes du Brabant rapportent qu'une demande émanant des chanoines de Saint-Augustin reclus dans le prieuré de Groenendael fut introduite en 1661 afin de construire un moulin à eau à cet endroit. Autorisation accordée, mais qui fut bientôt suivie d'une autre demande en vue de construire un autre moulin, à vent cette fois, dans l'enceinte même du couvent. L'eau venant à manquer, le moulin à eau devenait effectivement improductif. Son activité fut tout de même maintenue jusqu'en 1687.
Et après? Une carte figurative de Bodimont datant de 1777 et deux cartes de Ferraris remontant à la même époque font état de la présence du moulin mais sans sa roue. Arrive alors la révolution française et la mise en vente du bâtiment considéré comme un «bien noir» au même titre que tous les autres ayant appartenus à l'Église.
C'est le baron Nicolas Bonaventure, bourgmestre de Jette, qui en fit l'acquisition en 1805. Puis ses soeurs en héritèrent en 1831. Les actes notariés de l'époque font état d'une «maisonnette en mauvais état». Quatre ans plus tard, Joseph-Louis de Man d'Hobruge, bourgmestre de Hoeilaart, en fait tout de même l'acquisition. Enfin, l'Unerg en devient propriétaire en 1921... jusqu'en 1990, année pendant laquelle Thierry Goffin, le fils de la famille, tombe amoureux de ce qui n'est alors plus qu'une énorme ruine.
- Il fallait sans doute être un peu fou pour se lancer dans une telle aventure, admet aujourd'hui son père. Mais tout ceci est très passionnant, ne fût-ce qu'en ce qui concerne le travail de recherche de documents.
Pour commencer, la famille Goffin s'est lancée dans un tour bien légitime des instances sus-ceptibles de subsidier leurs travaux. Sans succès.
- Nous avons très vite renoncé à tenter de reconstituer le moulin: ce bâtiment a été tellement modifié au fil de son existence qu'il nous paraissait impossible de lui rendre sa destination première, explique M. Goffin. Alors, nous avons décidé d'en faire une petite habitation.
Malheureusement, ni la commune, ni la région flamande, ni la Fondation Roi Baudouin n'ont accepté de nous aider financièrement. Grâce au Heemkundige Kring local, nous avons seulement réussi à reconstituer une partie du site et, à cet effet, à obtenir une bande de 4 m de terrain de la commune.
Le résultat est superbe. En profitant des moindres recoins, les nouveaux propriétaires sont parvenus à ménager dans cette toute petite demeure plusieurs espaces sur trois niveaux différents. Certes, certains matériaux modernes (comme le puits de lumière aménagé au faîte d'un toit supporté par une gigantesque charpente apparente) choqueront peut-être les puristes mais l'ensemble est très mignon. Dehors, les Goffin ont aménagé une petite pièce d'eau afin de reconstituer l'environnement de l'époque du moulin à eau. Bref, une belle réussite au départ d'une initiative privée. Mais M. Goffin voit plutôt trois «miracles» dans le fait que la Molenhuisje est toujours là.
- Le premier lorsque ce moulin a été préservé malgré la construction du moulin à vent, le second lorsqu'on ne l'a jamais détruit malgré les actes notariés faisant état d'un bâtiment en «mauvais état» et le troisième lorsque mon fils est tombé amoureux de cet endroit...

- Yves Goffin & Michel Erkens, "Het molenhuisje van Hoeilaart", Koninklijke Vereniging der Historische Woonsteden van België, 1996.
- Yves Goffin & Michel Erkens, "Le 'Molenhuisje' de Hoeilaart", Maisons d'hier et aujoud'hui, jg. 111, 1996, p. 2-10.
- J. Van der Hameyde, "Het Klooster te Groenendaal", in: Eigen Schoon en de Brabander, XV, 1932, p. 90-99;
- Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 2: arrondissement Halle-Vilvoorde (A-L)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1991;
- M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.
- Thierry Wilmotte, "À Hoeilaart, un privé a ressuscité la Molenhuisje. La Molenhuisje et les trois miracles qui l'ont sauvée de la ruïne", Le Soir, 04.05.1993.
- Michel Van Mullem, “Oudste woning van Hoeilaart te koop. Foto. Molenhuisje van de Priorij van Groenendaal in de immo-etalage”, Het Nieuwsblad, 14.01.2017.
- E. Smets, "Het Molenhuisje van Hoeilaart", Zoniën, ng. 14, 1990, 4, p. 279-285
- M. Erkens, "Het Molenhuisje van Hoeilaart (2), Zoniën, jg. 15, 1991, 2, p. 3-9.
- "Op wandel in Hoeilaart - deel 3 [online], http:// ijsetrippers-tijdschrift0402.skynetblogs.be/archive/2004/02/26/op-wandel-in-hyoeilaart-deel-3.html (geraadpleegd op 9 november 2016).

Overige foto's

transparant

<p>Molenhuisje<br />Molenhuis</p>

Foto: Niels Wennekes

<p>Molenhuisje<br />Molenhuis</p>

Foto: Niels Wennekes

<p>Molenhuisje<br />Molenhuis</p>

Foto: Niels Wennekes


Laatst bijgewerkt: zondag 19 maart 2023
Stuur uw teksten over deze molen
Stuur uw foto's van deze molen
  

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in databasezoek op provincieStuur een e-mail over molen <p>Molenhuisje<br />Molenhuis</p>, Hoeilaarthomevorige paginaNaar Verdwenen Molens