Leisele (Alveringem), Vlaanderen - West-Vlaanderen
- Naam
- Stalijzermolen
- Ligging
- Beverenstraat 70
8691 Leisele (Alveringem)
kadasterperceel A306
Vlaanderen - West-Vlaanderen
- Geo positie
- 50.981991, 2.626993 (Google Streetview)
- Eigenaar
- Gemeente Alveringem
- Gebouwd
- 1804
- Type
- Staakmolen met open voet
- Functie
- Korenmolen
- Kenmerken
- Steekstaart (nu met kruilier)
- Gevlucht/Rad
- Geklinknagelde roeden, vlucht 24 meter
- Inrichting
- Twee steenkoppels, buil, haverpletter
- Toestand
- In restauratie '(2021)
- Bescherming
- M: monument,
05.09.1973 - Molenaar
- Rik Verhaeghe, Stavele (tel. 0486 733501, e-mail: rv.stavele@skynet.be)
- Openingstijden
- Na de restauratie (2021)
- Database nummer
- 892
- Ten Bruggencatenummer
- 01389
Karakteristiek
© Foto: Donald Vandenbulcke, Staden
Beschrijving / geschiedenis
De molen werd gebouwd op een ietwat verheven weide. Naast de molen was vroeger een visrijke vijver. Deze werd in de jaren 1930-1940 opgevuld.
De familie Vanderbrigghe-Depotter liet hem bouwen in het jaar 1804 door Louis Bogaert, molenmaker van Alveringem. Op een balk op de steenzolder lezen we het opschrift: "Dezen molen is gemaekt door Louis Bogaert in t'jaer 1804".
Drie generaties van de familie Vanderbrigghe was er molenaar. De molen werd in 1920 verkocht aan de familie Martin uit Brussel. De molen werd wel verder door molenaar Remi Vanderbrigghe uitgebaat. Later kwam de molen in het bezit van de familie Depottere uit Waasten. Door erfenis werd hij eigendom van de familie De Boeck - Depottere om tenslotte, eveneens door erfenis eigendom te worden van Genoveva De Boeck uit Wezenbeek-Oppem.
De molen bleef in werking tot in 1960. De laatste molenaar was Rafaël Blanckaert.
In 1972 verleende het Gemeentebestuur van Leisele gunstig advies aan de Commissie van Monumenten en Landschappen om de Stalijzermolen als monument te klasseren. Toen kwam de molen plots in belangstelling te staan. Een maand later deed het gerucht de ronde dat de molen was verkocht aan het openluchtmuseum te Bokrijk. Het Gemeentebestuur was echter niet akkoord met het een en ander. De verkoper was Eerwaarde Heer pastoor Vercruyse uit Assebroek. Deze beweerde de molen voor een achttal jaren te hebben gekocht aan Mevrouw Genoveva De Boeck.
Het Gemeentebestuur van Leisele onder het bewind van burgemeester Vandenberghe bleef echter niet bij de pakken zitten. Er werd dadelijk vastgesteld dat deze verkoop niet werd geregistreerd, zodat volgens alle wettelijke besluiten, Mevrouw De Boeck nog steeds de eigenares van de molen was. Bovendien werd geopperd dat de verkoop pas plaats gevonden nadat er een klasseringsaanvraag was ingediend, zodat er van een geldige verkoop geen sprake kon zijn.
Door al deze geruchten was de bevolking in verzet gekomen tegen het voorgenomen weghalen van de molen. Inderdaad, hem wegnemen zou een schending van het landschap en de prachtige omgeving met het schilderachtige molenhuis geweest zijn. Ondertussen had het Gemeentebestuur van Groot-Leisele, onder impuls van toenmalig gemeentesecretaris R. Lansweert, alles in het werk gesteld om de klassering te bespoedigen. Deze pogingen werden met sukses bekroond. Op 5 september 1973 werd de molen beschermd als monument. De eerste slag was thuisgehaald. Maar dit was nog maar een begin.
De molen, die ondertussen in verval was geraakt, moest gered worden. Het Gemeentebestuur besloot de molen zelf aan te kopen en te restaureren. Dit was een goed initiatief, teneinde de molen ter plaatse te behouden en van de ondergang te redden. De koop werd afgesloten in oktober 1974.
Door al deze gebeurtenissen kwam onze molen destijds meermaals in de pers. Dikwijls moest men vaststellen dat deze molen vernoemd werd als zijnde de Kerselaarmolen. Dit is echter niet juist. In een handschrift, in het bezit van de familie Vanderbrigghe, van wie één der voorouders de eerste eigenaar van de molen was, wordt de molen beschreven en genaamd: de Stalijzermolen. Hij staat trouwens ook in de onmiddellijke nabijheid van de Stalijzerhoeve.
In mei 1976 werd de Stalijzermolen voorlopig afgedekt om verdere schade te beperken, in afwachting van de kredieten, nodig voor de volledige herstelling. Deze kredieten kwamen er en een eerste restauratie werd in 1979-1981 uitgevoerd onder leiding van architect Paul Goethals uit Brugge (1933-2011). De molen werd weggevoerd naar het atelier van Cottenier te Aalbeke en grotendeels vernieuwd. Deze restauratie werd echter niet correct uitgevoerd. Zelfs met bijkomende herstellingen in 1985, was de molen nog niet maalvaardig. De molen bleef een dood monument. Molenaar Maurice Dewilde van Gyverinckhove gaf met open monumenten- en molendagen uitleg over de werking van de molen, maar de molen heeft nooit gedraaid.
Tot het gemeentebestuur van Groot-Alveringem de beslissing nam tot een tweede restauratie. Deze startte in 1995 en werd uitgevoerd door molenbouwer Peel uit Gistel. Deze restauratiewerken bleken wel een succes te zijn want de molen was terug in goede staat en maalvaardig met één koppel stenen. Burgemeester Quaghebeur had ondertussen gemeentewerker Rik Verhaeghe gevraagd om molenaar van deze molen te worden en hiervoor de nodige theroretische en praktische proeven te volgen. Ook Leiselenaar Philip Comeyne was danig in de molen geïnteresseerd en had het idee molenaarscursussen te volgen. Begin 1996 beslisten Rik Verhaeghe en Philip Comeyne tot oprichting van de molenaarsvereniging VZW Stalijzermolen Leisele.
In september 2004 werd, samen met de Werkgroep West-Vlaamse Molens vzw, het 200-jarig bestaan van de molen gevierd.
In de zomer van 2009 voerde Thomaes Molenbouw nv onderhoudsweren uit: nieuwe schalies op de kap en het luikapje, nieuwe teerlingplanken en -blokken uit azobé. De gemeente Alveringem had in haar begroting 2009 27.100 euro ingeschreven voor deze werken, waarvoor een onderhoudspremie van de Vlaamse Overheid bekomen werd. In 2010 worden andere dringende onderhoudswerken uitgevoerd (o.a. aan de molenvoet), geraamd op 72.600 euro. In het najaar 2011 werd een nieuw trapbalkon geplaatst.
In 2012 werden de roeden uitgehaald voor een behandeling. Doordat er bij het draaien van de molen regelmatig stukken roest loskwam, had de vrijwillige molenaar twijfels over de staat van de roeden. Na demontage werd gelukkig vastgesteld dat de roeden zelf nog in zeer goede staat zijn en dat de roest vooral afkomstig was van de doorgaans totaal verroeste schedenbussen. De meeste scheden bleken ook in slechte staat te verkeren. Het hekwerk wordt geheel vernieuwd, met gedrenkte scheden, 3 lagen 2-componenten verf, waar nodig nieuwe schedenbussen en (op verzoek van de molenaar) 4 met een veer uitneembare windplanken. Verder wordt er nog een halve hoge kruisplaat gestoken (Z.W.) met een liplas. De steekbanden, kruishoofden en steekstaart worden voorzien van nieuwe afdekplanken en het oude lood wordt weg genomen.
Doordat de molen begint over te hellen naar het noordoosten moet ook de staat van de zetel worden nagezien. Verder moet de molenas iets worden uitgestefeld en de banesteen gecenterd, want de as begint te lopen tegen een van de smoutstijlen. Wegens budgetbeperking worden de zeilen (16 jaar oud) waar nodig hersteld. De werken worden deskundig uitgevoerd door Molenbouw Dirk Peussens bvba uit Merelbeke, met o.m. Ronny Demol. Door de bijzonder natte zomer 2012 liepen de schilderwerken enige vertraging op. Op 14 september 2012 werden de herstelde roeden opnieuw gestoken en van hekwerk voorzien.
De Stalijzermolen ontving het kenteken "Actieve molen 2012", uitgereikt door het Molenforum Vlaanderen.
Monumentenwacht West-Vlaanderen stelde tijdens haar inspectie van 2016 een ernstige aantasting vast van de staak en een hoekstijl door de klopkever en een breuk van de zetel, waardoor de staak door de zetel zakt. Voorlopige maatregelen om dat laatste te beletten hadden geen afdoend resultaat.
De gemeente Alveringem duidde Architectenbureau Sabine Okkerse bvba uit Oudenaarde aan om een beheersplan op te stellen.
In afwachting van een nieuwe restauratie werd de molenkast in november 2017 geschoord. Het is bekend dat een te lange schoring van een staakmolen na verloop van tijd ook stabiliteitsproblemen met zich meebrengt of: de remedie wordt zelf een gelijkaardig euvel...
Matthias Diependaele, Vlaams minister van Onroerend Erfgoed, kende in oktober 2020 een erfgoedpremie van 154.589,58 euro toe voor de restauratie van de Stalijzermolen. De totale kosten werden geraamd op 236.000 euro, maar de offerte bedraagt uiteindelijk 311.000 euro. Door die 75.000 euro extra draagt de gemeente Alveringem nu de helft van de totaalkost. De werken worden in 2021 uitgevoerd door de Boers & Peusens uit Merelbeke, naar een ontwerp van architect Sabine Okkerse uit Oudenaarde.
Opeenvolgende eigenaars:
- 1804, opbouw: Vanderbrigghe-Depottere
- voor 1834, eigenaar: d'Autrevoudt Joseph François, eigenaar te Ieper
- 16.11.1842, erfenis: a) Pille Amalia Anna, weduwe Martin Jan-Baptist, eigenaar te Lier, b) Pille Martin François, directeur van de Berg van Barmhartigheid te Ieper, te Ieper en c) Vanderhaeghe Hypolite Hyacinthe, echtgenote Vieuxblé Charles Louis, handelaar te Diksmuide (overlijden van Joseph François d'Autrevoudt)
- 13.02.1844, eigenaar: Pille Martinus Franciscus, directeur van de Berg van Barmhartigheid te Ieper, te Ieper (notaris Vandermeersch)
- 28.02.1847, erfenis: Simoens-Martin Daminanus Constantinus, eigenaar te Kortrijk (overlijden van Martinus Franciscus Pille - uitvoering testament van 24.02.1847) - later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Damianus Simoens)
- 13.05.1872, verkoop: Martin Louis Marie, bediende te Sint-Joost-ten-Node (notaris Reyntjens)
- 06.11.1873, verkoop: Lepoutre Louis, koopman te Warneton (notaris Mahieu)
- 02.09.1882, erfenis: Lepoutre-Rouzé Henri Charles, eigenaar te Bas-Warneton (overlijden van Louis Lepoutre) - later, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Henri Lepoutre)
- 05.04.1886, deling: de weduwe (notaris Butaye)
- 02.03.1901, erfenis: de weduwe (overlijden van de weduwe Rouzé van Henri Lepoutre)
- 02.07.1902, deling: a) Lepoutre Charles, zonder beroep te Warneton, b) Lepoutre Robert en c) Lepoutre Ester (notaris Butaye)
- 1920, verkoop: familie Martin, Brussel
- later, verkoop: Depottere, Warneton
- 12.09.1949, deling: De Boeck-Depottere (notaris Decock - wind- en stoommolen)
- later, erfenis: De Boeck Genoveva Maria Esther, zonder beroep te Halle (Vl.-Brab.), later te Wezenbeek-Oppem
- 16.10.1974, verkoop: Gemeente Leisele (notaris Donck)
- 1977, administratief: Gemeente Alveringem
Philip COMEYNE, Lieven DENEWET, Herman HOLEMANS & Rik VERHAEGHE
Aanvullende informatie
Jaarlijks aantal asomwentelingen
1996: 68.305
1997: 73.840
1998: 63.323
2001: 84.635
2002: 67.877
2003: 53.250
2004: 69.178
2005: 65.894
2006: 58.854
2007: 21.584
2008: 38.382
2009: 19.410
2010: 50.196
2011:
Intekendatum: voorjaar 2007
Molen: Leisele (Alveringem, W.-Vl.), Stalijzermolen - staakmolen met open voet
Bouwheer & ontwerper: Gemeente Alveringem, Technische Dienst
Opdracht: Herstel stormschade: vernieuwing vangbeugel en -plaat, verandering montagesysteem van de vang: gesmede as door de daklijst met haak door de vangplaat (in plaats van de gebroken vangbeugel)
Toewijzing: Ronny Demol, molenbouwer, Reninge
Intekendatum: voorjaar 2009
Molen: Leisele (Alveringem, W.-Vl.), Stalijzermolen - staakmolen met open voet
Bouwheer & ontwerper: Gemeente Alveringem, Technische Dienst
Opdracht: Onderhoud: nieuwe houten leien op de kap en luikapje, nieuwe teerlingplanken en -blokken uit azobé (i.p.v. eik), herschilderen molenkast; onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking; raming: €27.100
Plaats aanbesteding: Gemeentehuis, Hof van Wyckhuize, Sint-Rijkersstraat 19, 8690 Alveringem
Toewijzing: Thomaes Molenbouw nv, RoeselareMMA,
Intekendatum: april 2010
Molen: Leisele (Alveringem, W.-Vl.), Stalijzermolen - staakmolen met open voet
Bouwheer & ontwerper: Gemeente Alveringem, Technische Dienst
Opdracht: Onderhoud, o.a. aan de molenvoet (nieuwe kruisplaten, schoren); onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking; raming: €72.600
Plaats aanbesteding: Gemeentehuis, Hof van Wyck-huize, Sint-Rijkersstraat 19, 8690 Alveringem
Toewijzing: Thomaes Molenbouw nv, Roeselare
----------------
Dagorde gemeenteraad Alveringem, donderdag 25 maart 2010 om 20 uur. Patrimonium Gemeente. 4. Goedkeuring lastvoorwaarden en gunningswijze voor de opdracht "Onderhoudwerken aan de Stalijzermolen" (onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking - € 72.600,00).
-----------
VERSLAG VAN DE GEMEENTERAAD
Zitting van 24 maart 2016
Aanwezig : LIEFOOGHE Gerard, Voorzitter-Burgemeester; VERMEULEN Dirk, BLANCKAERT Jacques en ALBRECHT Johan, Schepenen; AVONTURE Karolien, schepen en OCMW-voorzitter met raadgevende stem; WACKENIER Marc, AMELOOT Philip, BUTAYE - BUTAYE Gerda, VANDENBROUCKE Marnik, MOUTON Jean-Pierre, GODDERIS-T’JONCK Danielle, HEUGHEBAERTGHEERAERT Gerda, COPPEIN Bart, SAP Tom, DESMEDT-HUYGHE Martine en ROMBAUT Herman, Raadsleden; ACCOU Wouter, Secretaris;
Deze vergadering, regelmatig bijeengeroepen door de Voorzitter bij schrijven van 16 maart 2016 met samenstelling van de dagorde, vangt aan om 20uur.
De vergadering wordt geopend met een moment van stilte ter nagedachtenis van de slachtoffers van de aanslagen op 22.03.2016 in Brussel.
Overwegende dat de Stalijzermolen te Leisele beschermd werd als monument bij besluit van 5 september 1973;
Overwegende dat een goedgekeurd beheersplan een voorwaarde is om subsidie (80%) te kunnen bekomen voor het uitvoeren van beheersmaatregelen of werkzaamheden aan beschermde goederen;
Overwegende dat in het kader van de opdracht “Opmaak beheersplan voor de Stalijzermolen” een bestek met nr. TV/2016/03 werd opgesteld door Tine Vandenbroucke, stafmedewerker van Gemeente Alveringem;
Overwegende dat voorgesteld wordt de opdracht te gunnen bij wijze van de vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met bekendmaking;
Overwegende dat wordt voorgesteld om de gunningsprocedure op te starten en een aankondiging van opdracht op nationaal niveau te verzenden op 25.03.2016;
Overwegende dat 80% van de kostprijs voor de opmaak van het beheersplan gesubsidieerd wordt door Agentschap Ruimte en Erfgoed Vlaanderen - onroerend erfgoed;
Overwegende dat de uitgave voor deze opdracht voorzien is in het budget 2016 onder actie 1419/001/002/001/003 “beheersplannen opmaken” met registratiesleutel 0720/21400007;
Gelet op de wet van 15.06.2006 betreffende de overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten, en latere wijzigingen, inzonderheid art. 26, § 2, 1° d (limiet van € 209.000,00 excl. btw niet overschreden);
Gelet op de wet van 17.06.2013 betreffende de motivering, de informatie en de rechtsmiddelen inzake overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten;
Gelet op het koninklijk besluit van 15.07.2011 betreffende plaatsing overheidsopdrachten klassieke sectoren, en latere wijzigingen, inzonderheid art. 2 §1 3°;
Gelet op het koninklijk besluit van 14.01.2013 tot bepaling van de algemene uitvoeringsregels van de overheidsopdrachten en van de concessies voor openbare werken, en latere wijzigingen, inzonderheid art. 5, § 3;
Gelet op de wet van 29.07.1991 betreffende de uitdrukkelijke motiveringsplicht van bestuurshandelingen, en latere wijzigingen;
Gelet op het decreet van 26.03.2004 betreffende de openbaarheid van bestuur;
Gelet op het Gemeentedecreet van 15.07.2005, en latere wijzigingen, meer bepaald art. 248 tot en met 264 betreffende het bestuurlijk toezicht;
Gelet op het Gemeentedecreet van 15.07.2005, en latere wijzigingen, inzonderheid art. 42 en 43, betreffende de bevoegdheden van de gemeenteraad;
BESLUIT: stemmen voor: LIEFOOGHE Gerard, VERMEULEN Dirk, BLANCKAERT Jacques en ALBRECHT Johan, ROMBAUT Herman, BUTAYE - BUTAYE Gerda, HEUGHEBAERTGHEERAERT Gerda, SAP Tom, DESMEDT-HUYGHE Martine, WACKENIER Marc AMELOOT Philip VANDENBROUCKE Marnik, MOUTON Jean-Pierre, GODDERIS-T’JONCK Danielle, COPPEIN Bart
Stemmen tegen: nihil.
Onthoudingen: nihil.
Art. 1. Goedkeuring wordt verleend aan het bestek met nr. TV/2016/03 en de raming voor de opdracht “Opmaak beheersplan voor de Stalijzermolen”, opgesteld door Tine Vandenbroucke, stafmedewerker van Gemeente Alveringem. De lastvoorwaarden worden vastgesteld zoals voorzien in het bestek en zoals opgenomen in de algemene uitvoeringsregels van de overheidsopdrachten. De raming bedraagt € 20.000,00 incl. 21% btw.
Art. 2. Bovengenoemde opdracht wordt gegund bij wijze van de vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met bekendmaking.
Art. 3. Het standaard publicatieformulier wordt ingevuld en bekendgemaakt op nationaal niveau.
Art. 4. De offertes dienen het bestuur ten laatste te bereiken op 29.04.2016 om 14.00 uur.
Art. 5. Een subsidie zal aangevraagd worden bij de subsidiërende instantie Agentschap Ruimte en Erfgoed Vlaanderen - onroerend erfgoed te Brussel.
Art. 6. Indien deze opdracht van aanneming van werken, leveringen of diensten waarvoor de raming past binnen het voorziene budget, bij raadpleging van de mededinging het voorziene budget blijkt te overschrijden, wordt het college van burgemeester en schepenen gemachtigd de opdracht toe te wijzen mits het beslist de noodzakelijke verhoging van het betrokken krediet ter goedkeuring aan de gemeenteraad voor te leggen bij de eerstvolgende budgetwijziging overeenkomstig art. 160.§ 1bis van het Gemeentedecreet.
Dit beheersplan moet voldoen aan de voorwaarden zoals bepaald in het onroerenderfgoeddecreet en bijhorende uitvoeringsbesluiten zodat een subsidie kan worden verkregen zowel voor de opmaak van het beheersplan zelf als voor de uitvoering van de werken die erin worden beschreven. Voldoende overleg met agentschap onroerend erfgoed is dus noodzakelijk!
Het beheersplan moet een bruikbaar instrument worden dat het gemeentebestuur kan gebruiken voor het beheer van dit monument. In dit document moet duidelijk vermeld staan welke werkzaamheden in de komende 20 jaar nodig zijn voor de instandhouding, alsook wat eventueel kan gebeuren om het gebruik te bestendigen of te bevorderen.
45454100 - Restauratiewerkzaamheden
73110000 - Uitvoeren van onderzoek Regiocodes (NUTS) BE258 - Arr. Veurne
- geen aangifte van faillissement heeft gedaan of procedure van vereffening of gerechtelijke reorganisatie aanhangig is tegen hem;
- niet veroordeeld is geweest voor een misdrijf dat de professionele integriteit aantast;
- bij zijn beroepsuitoefening geen ernstige fout heeft begaan;
- in orde is met de betaling van sociale zekerheidsbijdragen;
- in orde is met de betaling van belastingen;
- zich niet schuldig heeft gemaakt aan valse verklaringen bij het verstrekken van deze inlichtingen;
- geen illegaal verblijvende onderdanen van derde landen heeft tewerkgesteld als bedoeld in de wet van 11/02/2013 tot vaststelling van sancties en maatregelen voor werkgevers van illegaal verblijvende onderdanen van derde landen. Vakbekwaamheid * Relevante studie- en beroepskwalificaties:
- diploma's en studiecertificaten van de ontwerper(s) en eventuele onderaannemers
- opgave van het aantal jaar relevante beroepservaring in de sector monumentenzorg
* Algemene deskundigheid met betrekking tot de specifieke projectopdracht:
Een lijst van de voornaamste gelijkaardige diensten die gedurende de afgelopen drie jaar werden verricht, met vermelding van een beschrijving van het referentieproject, datum van oplevering, naam en adres van de opdrachtgever en mate van betrokkenheid bij dit referentieproject (als eindverantwoordelijke, medewerker, stagiair...).
Indien geen relevante referenties beschikbaar zijn, schrijft de ontwerper een grondige motivering waarom hij meent in aanmerking te komen voor deze opdracht.
* De omschrijving van het gedeelte van de opdracht dat de dienstverlener eventueel in onderaanneming wil geven.
Indien de kandidaat externe ondersteuning onder de arm neemt om de volheid van de opdracht tot een goed einde te brengen, wordt – binnen de kandidatuur – van deze externe dienstverleners (onderaannemers) de nodige documentatie verwacht aangaande studie- en beroepskwalificaties, alsook aangaande specifieke deskundigheid omtrent het luik van de opdracht dat deze externe ‘onderaannemer’ zal behartigen.
Het is dus verboden de opdracht of een deel ervan in feite of in rechte over te dragen of in onderaanneming te geven nadat de opdracht is gegund, tenzij hiervoor een schriftelijke en voorafgaande toestemming werd bekomen van de opdrachtgever en de erfgoedconsulent.
Het is eveneens verboden samen te werken met een andere dan de opgegeven onderaannemers, tenzij hiervoor een schriftelijke en voorafgaande toestemming werd bekomen van de opdrachtgever en de erfgoedconsulent.
De opdracht vraagt onder andere volgende specifieke expertise:
- affiniteit met de zogenaamde forfaitaire werkzaamheden (veelal regulier onderhoud)
- affiniteit met de zogenaamde gespecialiseerde werkzaamheden (beeldhouwwerk, lambriseringen en meubilair, glasramen, smeedwerk en gietijzer, enz.)
- kennis van architectuur en bouwkundige geschiedenis
- kennis van opbouw van een historische verantwoording, met raadpleging van bronnen met lokale en bovenlokale historische informatie
- kennis van en affiniteit met het integreren van technieken inzake toegankelijkheid en brandveiligheid in een beschermd monument
------------------------
Resistograafmetingen Stalijzermolen (alveringem.be, vrijdag, 29 juni, 2018).
Op 14 juni 2018 werden resistograafmetingen uitgevoerd op de Stalijzermolen te Leisele (beschermd als monument sinds 5 september 1973).
Uit de vaststellingen ter plaatse en uit het rapport van de monumentenwacht blijkt dat de staak gezakt is en op de kruisplaten steunt. De staak staat ook getorst. Mogelijke verklaring voor de dit fenomeen is een verzwakking ter hoogte van de zetel / staak / bovenzijde meester- en okselbanden. Ook verspreid in de molen vinden we aantasting door klopkever. Om een correcte diagnose te kunnen stellen is bijkomend onderzoek nodig.
Onderzoek met de resistograaf valt onder ‘non-destructief’ onderzoek naar verzwakte houtconstructies. Met deze techniek is het mogelijk om zwakke plekken te registreren in bv. een balkkopoplegging. Een lang boortje met een kleine diameter wordt in het hout geboord. Tijdens de indringing wordt voortdurend de weerstand gemeten en grafisch vastgelegd op papieren stroken. Op het moment dat er een weerstandsval is, valt deze grafisch af te lezen.
Voor dit onderzoek werd 80% subsidie verkregen van het agentschap onroerend erfgoed.
Literatuur
Chr. Devyt, Westvlaamse windmolens. Inventaris volgens de toestand op 1 januari 1965, Brugge, 1966, p. 91.
Herman Holemans, Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 4. Gemeenten K-L, Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1997.
Luc Devliegher, De molens in West-Vlaanderen, Tielt/Weesp, 1984, p. 106-107 (Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, 9).
Jeroen Cornilly, Monumentaal West-Vlaanderen. Beschermde monumenten en landschappen in de provincie West-Vlaanderen. Deel III. Arrondissementen Brugge, Diksmuide, Oostende en Veurne, Brugge, 2005, p. 37.
Albrecht Cossey, Geschiedenis van Leisele, Zingem, 1977, p. 147-150.
Jozef Ameeuw, Molens van Veurne-Ambacht, Koksijde, De Klaproos, 2004, p. 111-116.
Els De Kinderen, Indrukken uit West-Vlaanderen [Gits, Kuurne, Leisele, Pollinkhove], in: Levende Molens, jg. 6 (1984), nr. 6, p. 44-46.
Provinciale draaipremie voor ambachtelijke molens. Aantal asomwentelingen van West-Vlaamse molens in 2004-2009, in: /West-/Vlaams Molenblad, XXVI, 2010, 3, p. 115-118.
Aantal asomwentelingen van West-Vlaamse molens in 201, in: /West-/Vlaams Molenblad, XXVII, 2011, 1, p. 50.
Lorthiois Jacques, "Flandre Occidentale. Meuniers et moulins de West-Flandre", L'Intermédiaire des Généalogistes, n° 170, XXIX, 1974, 2, p. 116-126 (121).
Persberichten
MMA, Stalijzermolen, Het Nieuwsblad, 15.10.2008.
MMA. Gemeenteraad. Stalijzermolen, Het Nieuwsblad, 24.03.2010.
Uit de raad", Het Wekelijks Nieuws, 01.01.2010.
MMA, Stalijzermolen, in: Het Nieuwsblad, 05.05.2010.
AB, Gemeenteraad: PRO zet puntjes op de i, in: Krant van West-Vlaanderen, ed. West, 07.05.2010.
AB, Stalijzermolen een van de blikvangers op Open Monumentendag. "Wind is vriend én vijand", in: Krant van West-Vlaanderen, ed. West, 10.09.2010.
AB, Rik Verhaeghe (Stavele). Vrijwillig molenaar, in: De Weekbode, ed. West, 02.12.2011.
AB, "Mooie erkenning voor ons werk", De Weekbode, 20.04.2012.
AB, "Bijna in Bokrijk", De Weekbode, 20.04.2012.
AB, "Halve eeuw liefhebber van molens", De Weekbode, 30.11.2012
AB, "Prijsbewuste restauratie", De Weekbode, 11.01.2013.
CTM, "Open monumentendag. De molens van Alveringem", De Weekbode, 23.08.2013.
“Stalijzermolen moet dringend geschoord worden”, Het Wekelijks Nieuws – Veurne-Diksmuide, 06.10.2017.
"Leiselse molen wellicht voor drie jaar in de schoren", Het Wekelijks Nieuws, ed. Ieper/Poperinge, 24.11.2017.
Gudrun Steen, "Stalijzermolen zal na restauratie opnieuw malen", Het Laatste Nieuws, 20.10.2020.
Daron Mertens, "Stalijzermolen in Leisele zal weer malen", t-alveringems-nieuws (23.10.2020)
Thijs Pattyn, “Derde restauratie in 40 jaar doet monumentale molen straks weer draaien: “Mensen moeten de kans krijgen om dit te blijven zien”, Het Nieuwsblad, 22.10.2020.
AB, "Alveringem kort. Stalijzermolen krijgt Vlaamse subsidies", Krant van West-Vlaanderen, 23.10.2020.
Anne Bovyn, "Restauratie Stalijzermolen kost veel meer dan raming. "We krijgen oude molen met nieuwe stukken", Krant van West-Vlaanderen, 16.10.2020.
Mailberichten
Rik Verhaeghe, vrijwillig molenaar, 20.06.2017.
