Achter de hoeve van de Heerlijkheid van Heule, in de Zeger van Heulestraat 53, bevindt zich nog het metalen hondenloopwiel van een tredmolen om boter te karnen.
Het traprad tegen de muur werd door twee honden in beweging gebracht.  verkeert in slechte staat en het binnenwerk (tuimelkuip, boterkarn, mechanisme) is verwijderd.
Gelukkig werd de hoeve door de nieuwe eigenaar, de vzw Oranjehuis, gerenoveerd en kreeg hij een socio-culturele bestemming. In 2006 startten de werken voor de inrichting van een ecologisch-biologische open boerderij, met de inplanting van een dagcentrum voor de opvang van jongeren, een opleidings- en tewerkstellingsatelier hout en bouw, enz.

Het hondenrad werd in 2014 gedemonteerd en in het gras gelegd om het te kunnen opmeten, in het vooruitzicht van een restauratie en een herplaatsing. Dit werd uitgevoerd door de eigen vrijwilligers, mede gesubsidieerd door  het Agentschap Onroerend Erfgoed van de Vlaamse overheid aangezien het hondeweiel deel uitmaakt van een beschermde hoeve. Onroerend Erfoed heeft er dan ook op aangedrongen om het rad te betrekken bij de renovatie van de hoeve. 

In de omgeving van Kortrijk waren er nog dergelijke tredmolens, zoals aan de kasteelhoeve in de Rekkemstraat in Lauwe en aan de Schorrebeekhoeve in Aalbeke.

Het Hof van Heule, beter bekend onder de benaming Heerlijkheid van Heule, is de hoeve van de vroegere heerlijkheid Heule. Bij de hoeve stond oorspronkelijk een huis (1611: "twoonhuus metter zale"), waar de heer ofwel woonde ofwel een verblijfplaats had als hij naar Heule kwam. De gronden van de hoeve van de heerlijkheid bestonden in 1660 uit 34 bunders 6 honderd lands (53 ha 49 a) en werden samen met het hof verpacht.
In de 19de eeuw bestond het landbouwareaal nog uit 45 ha. De aanleg van het industrieterrein Heule-Kuurne deed dit met 10 ha. inkrimpen. In de jaren 1990 besloegen de gronden nog ongeveer 30 hectaren.
In 1891 kocht de pachter Judocus (Joos) Holvoet de hoeve van de familie d'Oultremont (nakomelingen van de familie d'Ennetiéres) voor zijn zoon Henri.

Lieven DENEWET & Johan ROELSTRAETE

Literatuur

John Verpaalen, "Hondenmolens in de actualiteit", Vlaamse Molens, herfst 2019, p. 8-10.
P. Bollengier, Y. Decaluwé, J. Roelstraete & K. Vandamme, "De Heerlijkheid van Heule" (diverse bijdragen), in: Heulespiegel, 23ste jaargang, nr. 45, juni 2007.
J. Roelstraete, "Heule. Landelijk leven", in: J. Roelstraete, I. Callens, L. Ghilgemyn, C. Decaluwé, "Landelijk leven en hoevengids Groot Kortrijk. Deel 6. Heule", Tielt, 1994, p. 17-33, 148-152.
J. Gertis, "De botermolen: vroegste mechanisering van de boterproductie op de boerderij (melk)", in: Ons Heem, 1993, 4, p. 267 e.v.
J. Delcour, "Hondenmolens", Ekeren, 1999.
Els Deprez e.a., "Project Heulebeekvallei zuurstof voor mens en milieu. Visie van de Open Werkgroep Heulebeek", Heule, 2005.
Pierre Mattelaer, "De molens van Bissegem en Heule", in: De Leiegouw, XL, 1998, p. 173-192.
Mailbericht mevr. Carla Dhaese, 08.11.2014.